Projekti Teknologjik I Procesit Të Prodhimit Të Makaronave Dhe Shpagetave

I.   SKJARIME PËR NDËRTIMIN E FABRIKËS PËR PRODHIMIN E MAKARONAVE DHE SHPAGETAVE

Në të kaluaren ky produkt nuk është konsumuar aq shumë si tani, posaqerisht ne vitet e fundit konsumimi i këtij produkti është rritur ne mënyre rapide. Arsyeja qëndron në qmimin e ulët dhe vetive te shkelqyeshme nutricioniste te këtyre produkteve dhe për këtë arsye parashikohet rritje te matutjeshme të konsumit. Kërkesat për ndërtimin e fabrikës së prodhimit të pastave në këtë rajon jan mjaft të mdha, duke marë parasysh skjarimet qe ipen ne vijim është treguar me interes të veçant ekonomik ndërtimi i kësaj fabrike. Fabrika do të punësoj 20 puntorë të përherëshëm të cilë do të punojnë direkt në prodhim 10 puntorë ndihmës të cilët nuk jan lidhur direkt me maqinen.

II. PROCESI KIMIKO TEKNOLOGJIK PËR PRODHIMIN E MAKARONAVE DHE SHPAGETAVE

     

      DËTYRA PROJEKTIT
      

Procesi i prodhimit të pastave përbehet prej fazës së përzirjes së semolines (gruri i fortë i ashtëquajtur- tritcium durum) me ujin, kjo është edhe faza ku mund të shtohen edhe shtesat tjera sikurse vezët për pasta të gjata, apo karotat dhe spinaqi nëse dojmë të ja ndryshojm ngjyrën në të kuqe respektivisht gjelbërtë. Procesi prodhimit përbehet prej 7 respektivish 8 fazave për pasta të gjata: dozimi i materialit për përzirje, përzirja, kalimi nëpër kallupe ku edhe u ipet forma, para tharja që pëngon ngjitjen e produktit, tharja e plotë ku largohet uji i lirë dhe krijohet produkti me 12.5% lagështi, dozimi për paketim dhe paketimi.

Kjo përzirje zhvillohet në kohë shumë të shkurtë prej 5- 10 sekonda, e cila më pasë përzihet në ambient të hapur e cila më pasë kalon nëpër përzirse me vakum që të bëhet homogjenizimi i brumit. Procesi i prodhimit të pastave bëhet në mënyr automatike dhe gjysëm mekanike. Ku i pari zhvillohet në fabriken me sistemin MAC 6000 VRC Automatic. Sipas këtij sistemi me dozer volumetrik të miellit, të cilit mund ti rregullohet sasia, dhe dozuesit të fluideve të ndërtuar nga pompat volumetrike me rregullator të fluksit;

·         Para përzirsi i shtesave, i cili qmontohet komplet dhe pastrohet

·         Cilindri para përzirs me shumë lopata i përshtatshëm për pastrim

·         Seksioni i fundit i përzirjes

·         Seksioni kompresimit

·         Paisje automatike për ftohje me termo kontrol

·         Paisja Automatike për prerje me kontrol elektronike te shpejtësis së prerjes, dhe me mundsi te ndrimit te tehut për prerje

·         Paisjet elektronike për ngritjen e produktit.  

Pas tharjes e cila mund te variroj prej llojit të pastave të shkurta apo të gjata prej 6 orë respektivish 10 orë mvarsisht prej llojit. Me pasë behet paketimi.

FAZAT E PROCESIT TEKNOLOGJIK I PRODHMIT TË MAKARONAVE DHE SHPAGETAVE:

A.      Deponimi I Lëndes së parë dhe Perfitimi Brumit

Prodhimi pastes perbehet nga faza (siperfaqja) ku behet perzirja e semolines (miellit te grurit) ne mase te caktuar dhe ujit me qe rast perfitohet brumi. Ne qofse ne produktin perfundimtar nodhen edhe vezet, perimet apo spinaqi apo ndonje shtese tjeter atëher kjo eshte faza kur ato hudhen ne brum. Ne kompanin tonë do të përdoren vëtëm shtesat natyrale.

     B. Presimi dhe Krijimi formes me kallupe të ndryshëm mvarësisht prej llojit
Brumi me pas presohet nëpër kallupe për tu krijuar dimenzionet e kërkuara dhe forma përfundimtare. Kallupi ka vrimat që përcakton madhësin dhe formën e pastave, për shembull, shpagetave u ipen karkateristikat e tyre të gjata dhe te forta me kallupe nga bronzi me vrima ovale te rrubullakta.
Thikat e mprehta të cilat sillën përfundi brumit prejn brumin e presuar nëpër kallup për te marur gjatsin e kërkuar. Pastat e shkurta sikurse spiralet kalojn nëpër tharse ne rakën vibruese dhe rrypa te konvejerit.
Shpagetat dhe pastat tjera të gjata hudhen nëpër konvejer te cilet kalojn nëpër tharse vertikale dhe ftohës në fund.

      C. Paketimi dhe distribuimi

Me pas pastat paketohen nëpër film, mbyllen ne të dy anët dhe vëndosen nëpër kuti kartoni. Këto kuti kartoni me pas distributohen nëpër hipermarkete, groser, supermarkete dhe me pas ekspozohen në treg. 


III.     KAPACITETI PRODHUES I FABRIKES

   Kapaciteti tek maqinat me prodhimin automatik kontinual të pastave janë të ndryshme, mvarsisht prej      vetive teknike të pajisjeve në maqinë. Në rastin tonë është dhën një kapacitet standard me përshkrimin    e pajisjeve dhe dozimi.

   Kapaciteti maksimal i kësaj maqine është 500 kg/h.

  

    Përmbajtja e lëndës së parë dhe paisjet:   Rrjedhat dhe Fuqia (kw)

    Semolina (Tritcium Durum/ Gruri fortë)   Zbrazësi i thasve te miellit me kapacitet 450 l (përafërsisht 300- 450 Kg). Përzirsi për miell me elektro vibrator me masë ekcentrike. Fuqi Elektrik: 4 KW.

    Uji                                                                         Me rrjedh variabile, që nënkupton pomp me dozim volumetrikë dhe me rregullator të rrjedhes. Fuqia Elektrike: 3 KW

 Tanku për vezë dhe lengje tjera                     Me njesin per ftohje me izolim termik, se bashku me kompresor me shpejtsi te ndryshushme te perzirjes dhe rregulator te rrjedhes. Fuqia Elektrike: 3 KW   

  

Presuesi kontinual automatik me dy                    Prodhimi gjerë ne 500 Kg/h.

koka per pasta                                                      Me rregullator te  shpejtësis. Fuqia  elektrike 40 KW. 

Rripi i Konvejerit për pasta të shkurta               Fuqia Totale elektrike 0.5 KW

Para tharsi Vibrues për pasta te shkurta             Prodhimi gjerë ne 500 Kg/h. Thanë pjesërisht siperfaqen e pastave.

Fuqia Totale elektrike 6 KW.

                                          

Tharsi i plotë pastave te prodhuara                      Koha tharjes prej 6-10 h. Me mure te izoluara, me sistem te nxemjes te kontrullaur, i cili punon me ujë te nxehtë. Fuqia elektrike 6 KW.

  

Mbëledhsi i pastave të gjata                                 I përshtatshem për mbledhjen dhe thyrjen e tyre me gjatsi te caktuar. Fuqia elektrike totale 3 KW.

Vrejëtje: për lloje te vëqanta të pastave mund të përdoren edhe shtesa tjera që nevojiten paisje shtesë për të ndëruar karakteristikat e produkti, sikurse janë: forma, te mbushurra, ngjyra, koha zierjës dhe qëndrushmëria. Arsyeja pse shtohen këto shtesa është që të përmirsoj vetit nutricioniste dhe pasurimin e pastave. Sasia e vogël e shtesave opcionale sikurse janë kripa kuzhinës, celeret, hudrat, dhe bimet gjethe gjata, mund gjithashtu të shtohen për të përmirsuar kualitetin. Disodium phosphate mund të përdoret për të shkurtuar kohën e zierjes. Shtesat tjera siq janë, sikurse gum gluten, glyceryl monostearate, dhe e bardha e vezë, mund te shtohen gjithashtu. Të gjitha shtesat opcionale duhet të shënohen kjartë në etiketen paketuese.


IV. LËNDA E PARË DHE KOMPONENTET TË CILAT MARRIN PJESË NE PRODHIMIN E MAKARONAVE DHE SHPAGETAVE

1.     Gruri Durum

2.     Uji

3.     Vezët

4.     Karotat, Spinaqi, Hudrrat 

5.     Kripa

6.     Disodium phosphate

Gruri Durum

Gruri Durum ose Gruri Makaronave (I njohur si Durhum ose Durham gruri ndonjeher) (Triticum durum ose Triticum turgidum) është i vetmi llojë i tetraploideve të grurit i cili kultivohet shumë sot. Durum është gruri ma i fortë prej të gjithë llojeve të grurit. Përmbajtja e lartë e tijë e proteinave dhe glutenit e bënë të përshtatshëm për pasta dhe bukë. Megjithatë nuk është I përshtatshëm për ambëlsira, të cilat janë të mbaruara prej grurit të fortë të pengojë fortësimin. Shumica e durumit të kultivuar sotë është amber durum, kokrat e të cilit kan ngjyrë të verdhë dhe janë më të mdha se llojet e tjera të grurve. Durumi ka një endosperm të verdhë, I cili I ngjyrosë pastat me ngjyren e tyre karakteristike te verdhë. Kur durumi bluhet, endosperma shendrohet në produkt granular I ashtëquajtur semolina. Semolina e mbaruar nga durumi përdoret për premium pastat dhe bukë.

Mbretria:	Plantae
Divizioni:	Magnoliophyta
Klasa:	Liliopsida
Lloji:	Poales
Familja:	Poaceae
Subfamilja:	Pooideae
Fisi:	Triticeae
Grupi:	Triticum
Specia:	T. durum

Uji

Uji i përdorur për prodhimin e pastave duhet të jetë I pastër, pa shije dhe I përshtatshëm për pije. Uji duhet te shpërndahet në të gjitha pjeset e objektit me një presion konstant I cili parashikohet të jetë 20 psi, pra është e domosdoshme te kemi qasje në ujë të ngëroht dhe të ftohët. Vlen te ceket se pasi qe pastat prodhohen përfundi temperatures se pasterizimit, uji I cili përdoret per prodhim duhet të jetë I pastër bakterioligjikishtë. Uji monitorohet në mënyrë kontinuale që të përfitohen pasta kualitative. Uji I cili përdoret vjen nga rrjeti I qytetit I cili ka mundsi qe te perdoret filtrim I veqant për pastrim shtesë. Brumi I cili krijohet prej semolines dhe ujit dhe shtesave tjera, ne fillim ka përmbajtje te ujit 30 %, I cili pas tharjes se plotë duhet te përmbaj 12.5 % lagështi. 

Nësë përdoret ujë jo I pijshëm për prodhim avulli, për regjimin e ftohjes apo kontrollin e zjarit ky aktivitet duhet të parashikohet të kryhet në tubacione të veqanta dhe lehtësisht të identifikushme.

Vezët

Vezët (të fresketa, të ngrira, të thara, ose vezë pluhur) jan të shtuara pastave për të mbaruar shpageta ose nodels, për të përmirsuar kualitetin nutrional dhe pasurimin e pastave. Përparsi kan përdorimi vezëve të freskëta. Për veq ushqyeshmëris së lartë, vezët gjithashtu ndikojn pozitivsht në vetit fizike dhe organo leptike të brumit. Yndyra e te bardhës së vezës është i përbër prej trigliceridit i cili permban acide palmatike, oleike dhe linolike. Proteinat e vezve janë të pasura me aminoacide. Proteinat e bardhës së vezve denatyrohen në 65 C. Në përbërje të Karbohidrateve të cilët gjinden në vezë gjinden edhe glukoza si pjesë përbërese glikoproteinave.

Materiet minerale në të verdhën e vezve jan; hekuri, Fosfori, Bakri, dhe bioelementet tjera. Gjërsa materiet minerare në të bardhën e vezve janë: Natriumi, Kaliumi, Klori etj. Gjatë prodhimit te pastave mund te përdoren edhe vezë pluhur, vezet në pluhur kan karakteristik me ngjyr të verdh, gjersa e bardha e vesë pluhur me ngjyr të bardh, në formën e fletsave kristalore ose pluhur. Përbërja e ujit në vezë të verdha pluhur është 5%, gjërsa pjesës së bardhë 8-11 %. Një kilogram pluhur përfitohet prej 85- 96 kokra vezë. Për shkak se kjo materie është higroskopike edhe mund te prishet. Kualiteti kontrolhet në mënyr higroskopike dhe mikrobiologjike. Vezët pluhur paketohën në sasi prej 10- 25 kg në kese të natrenit të mbështjellura me polietilen. 

Shtesat Tjera

Sasia e vogël e shtesave tjera të cilat përdoren gjat prodhimit te pastave sikurse jan: kripa, celeri, hudrat, karotat dhe bimet gjethe gjata (ngjyrosës të pastave), gjithashtu mund të shtohën ne pasta që të përmirsojnë shijen e tyre. Gjersa Disodium phosphate mund te përdoret që të zvogloj kohën e zierjes. Shtesat tjera siq jan gum gluten, glyceryl monostearate, dhe e bardha vesë, mund te shtohen gjithashtu. Të gjitha shtesat opcionale duhet të shënohen kjartë në etiketen paketuese.

V. PJESET PËRBERSE TË HALLËS PËR PRODHIMIN E MAKARONAVE DHE SHPAGETAVE

A.    Depoja për vëndosjen e lëndës së parë është siperfaqe e mbyllur dhe me kushte te përshtatshme te deponimit sikurse janë temperatura, lagështia, ajrosja etj. Temperatura në këtë siperfaqe duhet të jetë konstante, dhe ambienti nuk duhet të jetë as i thatë apo i lagështë për shkak te myshqeve apo majajave prej te cilve janë të ndieshem drithrat.

B.     Sipërfaqja për rezervuar

Është faktë që uji përdoret si lënd teknologjike për prodhimin e pastave, duke marrë parasysh se sasia e ujitë të lirë është ma e madhe se ujit të lidhur. Uji mund të deponohet ne rezervuar dhe te behet pastrimi tijë bakteriologjik, për shkak ndieshmerisë së produktit, uji duhet të jetë bakteriologjikisht i pastër. Temperatura e ujit te rezervuar duhet te arijë temperaturen e caktuar para se te hyjë në procesin teknologjikë te prodhimit të pastave te shkurta dhe te gjata. Sasia e ujit në fillim te procesit është 30 %, mirpo pas tharjes sasia e ujit të lidhur në produkt arrinë 12.5 %.

C.     Sipëfaqja për  rifregjirimin e vezëve, duke marrë parasysh se vezët përdoren për   prodhimin e pastave te gjata dhe lazanjave. Temperatura në refregjerator duhet te jetë konstante qe te mos vijë deri te prishja e vezve, duke marrë parasysh se vezët jan higroskopike dhe prishen lehtë. Në rastin tonë do te perdorim vezë të fresketa, te cilat ja rrisin kualitetin dhe shijen e produktit te prodhuar.

D.    Siperfaqja ku behet përgaditja e shtesave tjera, te cilët ja ndrojnë vetit nutricioniste te pastave dhe e bejnë pasurimin e tyre. Në rast se deshirojm ti ngjyrosim pastat ateher mund te përdoren karotat, ose bimet gjethe gjata te cilat e ngjyrosin pasten sipas ngjyres se tyre.

E.     Pjesa prodhuese e fabrikes ku bëhet prodhimi i pastave.

F.      Pjesa ku behet para tharja e produktit dhe vendosja nëpër mbajtse te cilat dergohen tek tharsi përfundimitar.

G.    Tharset ne të cilat vendosen pastat per tharje, pasta e shkurta apo te gjata kan kohë te ndryshme te tharjes. Koha e tharjes se pastave varirion prej 6 orë deri ne 10 orë, pra deri sa ta arijmë lagëshintë e ujit të lidhur në 12.5 %.

Siperfaqja për dozim dhe me pas për paketim. I cili më pas është i gatshëm për plasim në treg për shitje. 

VI.   SPECIFIKIM I PAJISJEVE PËR PRODHIMIN E MAKARONAVE DHE SHPAGETAVE

 Presuesi kontinual automatik me dy                   Prodhimi gjerë ne 500 Kg/h.

koka per pasta                                                       Me rregullator te  shpejtësis. Fuqia  elektrike 40 KW. 

Rripi i Konvejerit për pasta të shkurta               Fuqia Totale elektrike 0.5 KW

Para tharsi Vibrues për pasta te shkurta           Prodhimi gjerë ne 500 Kg/h. Thanë pjesërisht siperfaqen e pastave.

Fuqia Totale elektrike 6 KW.

                                         

Tharsi i plotë pastave te prodhuara                    Koha tharjes prej 6-10 h. Me mure te izoluara, me sistem te nxemjes te kontrullaur, i cili punon me ujë te nxehtë. Fuqia elektrike 6 KW.

Mbëledhsi i pastave të gjata                                 I përshtatshem për mbledhjen dhe thyrjen e tyre me gjatsi te caktuar. Fuqia elektrike totale 3 KW.

Sistemi termik i gypave dhe bojlerve, sistemi i gypave te ujit dhe ujrave shkarkues, sistemi per avullim, sistemi per ajrosje dhe ventillim, sistemi pneumatik, dhe sistemi per purifikimin e ujit, dhe sistemi ujit per raste te zjari.

Energjia elektrike duhet të jetë e sistemit trefazor si dhe të ketë një gjenerator të gatëshëm për punë në raste të emergjencesë. Sistemi qendror i bojlerve për prodhimin e avullit duhet të garantohet me gaz ose me ndonjë lëndë tjetër djegëse, që kërkon domosdoshmerisht edhe impiantet e magazinimit të lëndve djegse në tanke të mëdha.    

VII.  KUSHTET PËR NGRITJEN E OBJEKTIT PRODHUES TË MAKARONAVE DHE SHPAGETAVE

Në objektin prodhues duhet të garantohen të gjithat kushtet higjieniko-sanitare si ma poshtë: Ujë dhe energji elektrike, kanalizime kryesore, lidhje me rrugët automobilistike, largësi maksimale nga aktivitetet që shoqërohen me ndotje si ere, pluhur, tym, hi etj.

Gjatë ndërtimit të objektit duhet të mërren disa kushte parasysh që të gjithat pjesët e objektit duhet të jenë lehtësishtë të pastrushme. Kjo do të thotë që muret dhe dyshemeja duhet të përbehen nga materiale jotoksike dhe absorbuese, jo të rëshqitshme. Dyshemeja sallës prodhuese duhet të jetë e kurbuar në këndin me muret. Është e rekomandueshme që muret të jenë të përbëra nga një siperfaqe e lëmuar, e fortë dhe jo e përshkueshme dhe me ngjyra te qelta e pastrueshme, tavani duhet gjithashtu te jetë i lëmuar dhe i papershkueshëm nga uji. Dyert duhet të jenë të gjera në mënyr qe përsoneli të lëvizë komod. Muret dhe dyshemeja duhet të jenë të përbëra nga materiale granolitik, qeramik apo polimer. Faqet e mureve janë të përbëra nga materiale si alumin, PVC, materiale inoksidabël. Ky i fundit konsiderohet më i miri, sepse është lehtësisht i pastrueshëm, i fortë, jo korroziv, nuk digjet, nuk shkakton ndryshime në erë.  

Dhomat e përsonelit janë të veqanta dhe kanë pajisje të domosdoshme që lehtësojnë pastrimin higjienik të përsonelit, rekomandohet të jenë të ndara sipas gjinive. Dhomat e zhveshjes duhet të jenë të ndara nga mjediset ku kryhet pastrimi higjienik i punonjësve. Tualetet nuk duhet të kenë kontakt direkt me sallën e prodhimit. Në objekt është kusht i domosdoshëm prania dhomës për teknolog që kryen kontrollin dhe mbarvajtjen e prodhimit të pastave.Laboratori duhet të përmbaj paisjet e domosdoshme per kontrollin e kualitetit të produktit në fjalë, por edhe paisje të tjera të cilat garantojnë një kontroll shumë të shpejtë, por jo përfundimtar për diagnozën dhe monitorimin e disa patogjeneve me qëllim që të rruhen standardet higjienike. 
http://www.slideshare.net/ardiancba/prodhimi-pastave

Për më teper informacione për këtë veprimtari kontaktoni autorin e web faqes.

http://tinyurl.com/InxhinieriUshqimore

Ruajtja E Granulatit te Miellit Durum Dhe Reziqet Të Cilat Paraqitën Gjatë Deponimit Jo Adekuat

Mikroflora e granulave

Mikroorganizmat janë përcjelles të përhershem të masës së grurit. Mëqense në kushte jo adekuate ata janë jo aktiv dhe nuk paraqesin rrezik, ne momentin që ju krijohen kushte mikroorganizmat aktivizohen dhe mund të shkaktojn dëme të mdha materiale dhe ekonomike, duke mar mar parasysh që mikroorganizmat janë shkaktarë kryesor të prishjes së grurit.

Karakteristikë e grurit janë mikrorganizmat saprofit, gjersa ata patogjen dhe fitopatogjen paraqiten rallë. Në mikroorganizma Saprofit nënkuptojm: bakteriet, majat dhe teja apo morrat. Majat karakterizohen me adaptueshmeri te lartë ne kushte të vështira të rruajtjes me që rast e ndrojn ngjyrën e kokrës së grurit e cila vërehet me sy te lirë. Për veq grupit saprofit të mikroorganizmave mund të paraqiten edhe mikroorganizma të tjerë të cilet me veprimin e tyre shkaktojn dëme të mdha në shendetin e njeriut dhe të kafshëve, ndër më të njohurat janë aflatoksinat. Faktorët kryesor të cilat ndikojnë në aktivitetin e mikroorganizmave janë lagështia, temperatura dhe prania e ajrit (oksigjenit).  

 

Vrejtje:

Lagështia është faktori themelor i zhvillimit të proqeseve mikrobike, lagështia limituese për zhvillimin e mikroorganizmave në grunë është 13.5%- deri 14.5 %. Në rastë se lagështia është e nivelit me të ulët atëher nuk egzistojnë kushte pë zhvillimin e proqeseve mikrobike.

 

Dëmtuesit e Deponimit

Përgjatë deponimit kokrat grurit sulmohen nga një numër i madh i dëmtuesve, më që rast shkaktojnë dëme të mdha ekonomike. Dëmtuesit bilogjike e grurit të deponuar klasifikohen në 4 grupe: Insektet, Marimangat, Brejtësit dhe Zogjët.

 

Insektet

Insektet paraqesin rrezikun kryesor të deponimit në baza ekonomike, andaj lufta kundër tyre është posaqerisht e randësishme, për ti luftuar ato në mënyr të sukseshme duhet ti njohim vetit dhe faktoret të cilet ndikojn në zhvillimin jetësor dhe aktivitetin e tyre. Aktiviteti jetësor i insekteve mëvaret prej shum faktoreve gjersa më kryesoret janë: lagështia e grurit dhe temperatura e grurit, sasia dhe lloji materieve ushqyese, prania e ajrit (oksigjenit), prania e dritës dhe veprimet mekanike.

 

Flutrat dhe marimangat

Ne grupin e dytë të insekteve të cilët sulmojnë kokren e grurit dhe grurin e bluar gjatë deponimit jan flutrat dhe marimangat madhësia të cilave sillet reth 1 mm.

 

Brejtësit

Brejtësit paraqesin rrezikë të madh në dëmtimin e grurit të deponuar, të cilat mund të shkaktojn humbje të madhe ekonomike dhe njëkosisht janë shkaktar i shum sëmundjeve ngjitese. Llogaritet se miu i hirrët konsumon reth 150 gr në ditë dh dëmton reth 300 gr. Përafersisht sasia e grurit të dëmtuar nga një mijë është 9 kg në vjet. Shumimi tyre bëhet 6-8 në vjet dhe shumimi i tyre bëhet nga 6- 8 minjë të vegjel që do të thot se nga një parë krijohen 800 minjë. Numri i sëmundjeve ngjitëse të cilat ata mund ti bartin janë përmbi 40 sishë. 

  

Vetëngrohja e grurit të deponuar

Vetëngrohja e grurit të deponuar ndodh për shkak të një numri të madhë të proceseve të cilat ndodhin në kokër të grurit, temperatuara e arritur mund të vijë edhe deri 60 ⁰C më që rast vije deri të dëmtimi i plotë i grurit dhe është i papërdorshem më pas. Dëmet e shkaktuara nga ky proqes mund të jen të mdha nëse nuk ndërmeret asnje akcion i ajrimit apo ftohjes.

 

 

Bazat Tekniko- tekonologjike në prodhimin e Pastave

Prodhimi pastave zhvillohet në 4 faza. Faza e parë është pregaditja e landës së parë për prodhim, Faza e dytë është përzierja dhe përgaditja e pastave, Faza e tretë është tharja dhe Faza e katertë është paketimi i pastave. Pjesë përbërse e prodhimit të pastave është edhe bartja dhe deponimi i landës së parë dhe produktit përfundimtar. Veç kësaj në proces prodhimit përfshihen edhe teknikat e nxemjes dhe klimatizimit, vakum teknika dhe aspirimi i bollgurit në depo të rruajtjes (entoletri-rotator).

Procesi teknologjik i prodhimit të pastave fillon me prgaditjen e landës së parë, e cila përbëhet nga: largimi i primesave e ne disa raste edhe ngrohjes së bollgurit e cila kryhet në paisjet ku bëhet transporti i landës së parë deri të përziersja. Përgaditja e ujit zakonishtë fillon me ngrohjen e sajë, gjersa shtimi i shtesave tjera mvaret prej llojit te pastave të prodhuara.

Tharja dhe stabilizimi i pastave të formësuara është një fazë shumë e ndjeshme e cila edhe ndikon ndjeshem ne kualitetin e produktit përfundimtar. Procesi i tharjes zgjatë nga 6h deri 24h orë mëvaresisht prej llojit te pastave.

Dhe faza përfundimtare e paketimi e cila përbëhet prej prerjes, matjes dhe në fund e paketimit.  

Pregaditja e Ujit

Ne paisjet prodhuese te pastave uji harxhohet për nevojat e procesit tekonologjike të perzierjes se brumit për pregaditjen e pastave , gjersa per nevoja teknike përdoret si nxemese i vakum pompave dhe per perdorim sanitar. Uji ne disa raste kalon neper filtra qe te largohen ndotes te ndryshem mekanik dhe me pas nxehet nese eshte nevoja para se te shkoj neper paisje per perpunimin e pastave.

 

Përzierja dhe formësimi i pastave

Përzierja dhe jepja e formes së pastave është faza e parë në procesin e prodhimit të pastave, gjysëm produkti i cili quhet pasta të papërpunuar. Përveq përzierjes në këtë fazë bëhet edhe shtimi i shtesave, dhe prerja e pastave dhe formësimi me gjatësi të caktuar. Agregati është paisja ku bëhet përzierja, formësimi dhe prerja e pastave, kjo paisje përbehet nga dozatori, përziersja, pasija për prerjen e pastave, ventilatori, kaloriferi dhe pjesë tjera me të cilen kompletohet agregati.

 Përzierje fillon me dozimin e landës së parë e cila shtohet sipas receptures adekuate me perqindje te caktuar. Për këtë arsy pasijet dozuese duhet të kenë precizitet të lartë që të kemi produkt me cilësi të lartë. Sasia e ujit të shtuar në brumë ka toleranc të ultë të ndryshimit sillet prej 25 % deri 30%, qfardo largimi prej këtyre kufijve ndikon ne kualtitetin e produktit përfundimtar. Me pajisjet për prerje jepet forma përfundimtare e pastave, dhe gjatë rymimit të ajrit të ngrohtë bëhet largimi i lagështisë së tepërt nga siperfaqja e pastave me që rast edhe parandalon ngjitjen e pastave ne fazat e mëtutjeshme. Në rast se kemi të bejm me prodhimin e pastave të trasha atëher sasia e ujit të shtuar mund te ngritet deri 30% apo 31%, përndryshe sasia standarde e shtuar e ujit dueht te jet prej 25% deri 30%, gjithashtu bollguri i cili përmban sasi më të madhe të glutenit kërkon sasi më të madhe të ujit. Gjdo ndryshim në sasi të lagështis si për ma shum ashtu edhe për me pak ka ndikim shum të madh ne kualitetin e produktit përfundimtar. Në enën për pregaditjen e brumit, nga lënda e parë e nevojshme formohet një masë grimcoree cila pas presimit formon një brum i cili kalon nëpër kallup dhe pres ku me qe rast mer formen përfundimtare. Pasë prerjes fillon procesi i tharjes me ajër të ngroht që të largohet lagështia nga siperfaqja e jashtme, qe parandalon ngjitjen e pastave.        

 

Sasia e ujit e cila duhet të shtuar për pregaditjen e pastave është:

Koha pergaditjes se pastave sillet reth 15 minuta.

Percaktimi sasisë së ujit për pergaditjen e pastave është:

Mujit=Mmiellit x (Plageshtis brumit – Pballgur)/ 100 - lageshtia brumit

Mujit= Masa ujit

Mmiellit= Masa miellit

Plageshtis brumit= Permbajtja lageshtis se brumit

Pballgur= Permbajtja lageshtis se ballgurit

Temperatura e ujit gjithashtu është një faktor më randësi i cili ndikon në kualtitetin e produktit përfundimtar të pastave. Për këtë arsy temperatura e ujit duhet të mbahet në kufijtë e caktuar, duke mar parasysh që niseshtja absorbon sasi të ndryshme të ujit më varesisht prej temperatures së ujit. Niseshtja në temperaturen deri 55 ⁰C absorbon deri 36 % te ujit. Gjersa me ngritjen e temperatures sasia ujit të absorbur nga proetinat bie për shkak të denatyrimit te proteinave. Ndryshime të mdha ndodhin pas ngritjes së temperatures së ujit mbi 60 ⁰C për këtë arsy temperatura mbahet përfundi kësaj temperature. Temperaturat optimale sillen prej 50 ⁰C deri 55 ⁰C. 

Karakterisitkat optimale të brumit arrihen në temperaturen 50 ⁰C deri 55 ⁰C, andaj temperaturat e landës së parë gjatë regjimit të përzierjes duhet të sillen brenda ketyre parametrave. Për të arritur temperatuen e dëshiruar sidomos gjat periudhes dimrore landa e parë dhe uji duhet të nxehet, duke mar parsyshë se temeperaturat janë shumë të ulta gjatë kësaj periudhe.

Duke mar parasys që temperatura e bollgurit gjatë dimrit është shum e ulët gjatë muajve të dimrit, gjersa sasia ujit është shum e vogël, atëher përveq ujit duhet të mgrohet edhe bollguri që mos të vie deri të ngrohja lokale (respektivisht klajsterizimit lokal të nishestes dhe denatyrimit te proteinave), e cila ndikon negativisht ne kualitetin e pastave. Konzistenca e brumit është një faktoret kryesor të përcaktimit të kualtetit të brumit, sa ma teper që brumit është elastik presion i nevojshëm për kalimin e brumit nëper kallup është më i vogel, kur dihet se ne shtypje më të vogel fitojm pasta me kualitet më të lart. Për të arritur konzistenc më të lart të brumit nevoitet regjim më i saktë i sasisë së ujit të shtuar dhe temperatures së mases së pregaditur, njëkosisht substancat kimike si aminokiselina cistein mund te ja ngris nivelin e konsistences (elasticitetit) të brumit, e cila ndikon në shkputjen elidhjeve disulfide me që rast e liron glutenin.

Karakterisikat e formesimit te pastave me kallupet e bronzit dhe teflonit janë paraqit si më poshtë;

Treguesi	Materiali me të cilin është krijuar kallupi
	Bronzë	Teflon
Lagështia e pastave  (%)	31	31
Shtypja në presë (bar)	84.8	79.0
Kapaciteti i prodhimit (kg/h)	185	274
Vrazhdësia-poroziteti (μm)	19.5- 28.6	9- 10.4
Fortësia Pastave	770	905
Koha Zierjes (%)	6.5- 5.51	5.43- 5.28

Problemet te cilat paraqiten gjate pregaditjes se brumit

Gjat pregaditjes se brumit mund te paraqiten keto problem:

ü  Nuk eshte pregaditur masa homogjeneh masë e thërrmueshëm

ü  Koha pregaditjes se mases thermuse ose esht shum e gjat hose e shkurt

ü  Sasia jo e mjaftueshme e ujit apo sasia e tepert

ü  Kur ne mes te dy sharzhave brumi ka ngec ne kermillor dhe kallup dhe eshte ngurtesuar

ü  Kallupi nuk eshte I paster dhe nuk fitohet forma e deshiruar e pastave

 

Vrejtje;

Ø  Sasia e ujit te matur per pregaditjen e pastave behet me vagë e jo me vëllim.

­­­­­­________________________________________________________________________

Ø  Gjat rrjedhes se brumit ne kallup reth tij rrjedh uji per ftohje te kallupit.

________________________________________________________________________

Ø  Nese gjat prodhimit kemi nderprerje brumi nuk guxon me ndejt me teper se 10 minuta

________________________________________________________________________

Ø  Ne rast te nderprerjes largohet kermillori nga shtepiza dhe vëndoset ne ujë

________________________________________________________________________

Ø  Para gjdo prodhimi kallupet duhen te pastrohen detajisht

________________________________________________________________________

Ø  Kualiteti pastave mëvaret shumë nga regjimi tharjës

________________________________________________________________________

Ø  Temperatura e ujit për homogjenizimin e brumit duhet të jetë 45⁰C

________________________________________________________________________

Ø  Koha përzierjes 15 minuta

________________________________________________________________________

Ø  Sasia e vezëve kategoriz “D” për 1 kg miell durum me 14 % lagështi është 124 gr, ose 31 gr pluhur.

________________________________________________________________________

Ø  Uji i cili lirohet pas zierjes së pastave duhet të jetë i tejdukëshem nese ka ngjyr te bardh pastat janë të kualitetit të dobët.

________________________________________________________________________

Ø  Dimrit kur temperaturat bijnë mielli duhet të nxehet për shkak të sasisë së vogël të ujit për të arritur temperaturat optimal të prodhimit, për shkak se mund të vijë deri të nxemja lokale apo klasterizimit lokal të nishestes dhe denaturimit të proteinave e cila mund te ndikojnë negativisht në kualitetin e pastave.

________________________________________________________________________

Ø  Për dallim prej nishestës proteinat e grurit në temperature te ulët mund të absorbojn deri 2.5 herë ma tepër ujë se sasia e tyre. Andaj temperatura ideale e e perzierje dhe presimit sillet reth 55 ⁰C. 

________________________________________________________________________

Ø  Entoleter një makinë e përdorur dizinfektimin drithëra dhe ushqime të tjera. Materiali furnizohet në qendër të një rotacion disk me shpejtësi të lartë bartëse mbajtese në ate mënyrë që ajo është hedhur kundër mbajtesve; si ndikimi vret insektet dhe shkatërron vezët e tyre.

_______________________________________________________________________

Ø  Madhësia e thërmiave të miellit për pasta sillet prej 200 – 300 μm ose 0.2 – 0.3 mm, llojit Tritcium Durum me tejëdukshmeri (staklavost) mbi 90%. Për prodhimin e pastave instant perdoret mielli durum ose aestivum (mielli bukes).

________________________________________________________________________

Ø  Përgjat pranimit grurit duhet të bëhen këto matje:

1.      Pesha Hektolitrike (kualitetit i grurit-rendimenti)

2.      Përmbajtja e Proteinave (Sasia e glutenit)

3.      Vlera e sedimentimit  (mjetet për matjen e forcës se glutenit)

4.      Përmbajtja e lagështisë (permbajatja e ujit ne grur)

5.      Vlersimi organoleptik (ngjyra, aroma dhe shija)

6.      Madhësia grimcave te miellit (μm)

________________________________________________________________________

 

 

Ø  Bollguri i fituar nga gruri durum me madhesi 200- 300 μm karakterizohet me keto veti:

1.      Prania e ujit

2.      Permbajtja e mineraleve (hirit)

3.      Ngjyres (pigmenti i verdh)

4.      Permbajtja dhe kualiteti proteinave (qe ndikojn në rezistencen mekanike, pamjen gjamore dhe nivel të ulët të zierjes)

5.       Aktiviteti Enzimatik (ndikon në ngjyrimin dhe kualitetin e pastave)

6.      Niveli Aceditetit (me kalimin e kohes gjat deponimit niveli acidik rritet).

7.      Granulimi (lloji më i përshtatëshem është 200 -350 μm, mirpo ne disa raste shkon ede deri 500 μm, sa ma e madhe të jenë granulat koha përzierjes duhet të rritet) .

8.      Gjendja e shendetsore dhe higjienike e bolgurit (Ne qofse bollguri ka sasi ma të madhe të lagështis atëher krijohen kushte me të favorshme për zhvillin e vezëve ne larva e cila pas 30 deri 40 ditë zhvillohet insekti ne produkt të gatëshem .

____________________________________________________________________

 

 

Ø  Ne Itali llojet e Bollgurit ndahen në kater tipe te kvalitetit, tipe ndahen me kategorin 0, 1, 2, 3, 4. Ne tabel jane paraqit karakterisitikat e tipit:

Emertimi i produktit dhe shenjzimi	Permbajtja %
	Uji	Hiri	Celuloza		Proteina (Gluteni i thatë)
Semola 0	< 14.5	0.85		0.45		11.0
Semola 1	< 14.5	1.00		0.60		11.5
Semola 2	< 14.5	1.20		0.90		12.0
Semola 3*	< 14.5	1.90		1.15		12.0

*  Lloji më i përshtatëshem për prodhimin e Pastave